Trong bài hướng dẫn này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách lấy nét sáng tạo bằng việc sử dụng filter Lens Blur. Hầu hết mợi người đều nghĩ đến filter Gaussian Blur khi nghĩ đến việc tạo hiệu ứng làm mờ cho hình ảnh (đây là hiệu ứng có từ thời Photoshop BC). Mặc dù filter Gaussian Blur cũng khá tuyệt vời nhưng nó không cung cấp cho nguowig dùng khả năng kiểm soát hiệu ứng làm mờ mà thường cần được ghép nối với một layer mask để có thể làm được điều đó. Trong khi filter Lens Blur cung cấp khả năng kiểm soát hiệu ứng một các đáng kinh ngạc (nhiều hơn mức chúng ta cần) và khi được sử dụng với Depth Map thì chúng ta có thể chỉ định chính xác mức độ làm mờ cần áp dụng cho các vùng khác nhau của hình ảnh, giúp chúng ta có toàn quyền kiểm soát sáng tạo xem vùng nào được lấy nét và vùng nào không.
Mình sẽ không đề cập đến mọi tùy chọn của filter Lens Blur trong bài này mà sẽ chỉ tập trung vào một vài tùy chọn giúp bạn đạt được kết quả xuất sắc thôi. Đây là một filter tuyệt vời để sử dụng với tất cả các loại ảnh, bao gồm ảnh cưới, ảnh phong cảnh hay bất kỳ ảnh mà bạn muốn thu hút sự chú ý đến một hay nhiều phần nhất định của ảnh bằng cách điều chỉnh tiêu điểm.
Mình sẽ sử dụng hình ảnh dưới đây làm ví dụ minh họa:
Ảnh gốc.
Mình muốn tập trung sự chú ý vào khuôn mặt của cô dâu, đặc biệt là đôi mắt. Vì thế mình sẽ sử dụng filter Lens Blur để chỉ lấy nét vào những vùng đó và làm mờ những phần còn lại. Hiệu ứng làm mờ này rất tinh tế, nhưng khi bạn đã quen với kiến thức cơ bản về filter Lens Blur thì bạn sẽ tiến vào thế giới với các cách sử dụng đặc sắc và giàu trí tưởng tượng, thỏa sức sáng tạo:
Kết quả sau khi áp dụng filter Lens Blur.
Bước 1: Tạo Bản Sao Layer Background
Với hình ảnh đang được mở trong PTS, việc đầu tiên chúng ta cần làm là tạo bản sao của layer Background (đây là layer duy nhất hiện có trong bảng điều khiển Layers):
Bảng điều khiển Layers hiển thị layer Background.
Chúng ta cần tạo một bản sao của layer Background để tránh làm ảnh hưởng, phá hoại bản gốc. Nhấn phím Ctrl+J (Win) / Command+J (Mac) và PTS sẽ tạo một bản sao của layer Background với tên gọi “Layer 1”:
Nhấn phím Ctrl+J (Win) / Command+J (Mac) để tạo bản sao của layer Background.
Bước 2: Tạo Thêm Channel Mới
Lúc đầu mình đã đề cập đến Depth Map (bản đồ độ sâu), đây là thứ có thể kết hợp với filter Lens Blur để có thể kiểm soát mức độ làm mờ cần áp dụng cho các vùng khác nhau của hình ảnh. Thuật ngữ Depth Map về cơ bản chỉ là một vùng chọn trong PTS và để tạo một vùng chọn thì trước tiên chúng ta cần tạo thêm một channel mới, hãy chuyển sang bảng điều khiển Channels (theo mặc định nó được xếp ngay cạnh bảng điều khiển Layers):
Bảng điều khiển Channel.
Trong bảng điều khiển Channel, bạn sẽ thấy có 4 kênh trông tương tự như layer. Thực tế chỉ có 3 kênh thôi, channel ở trên cùng có tên “RGB” là sự kết hợp của ba channel ở bên dưới có tên “Red”, “Green” và “Blue”. Ba kênh này kết hợp để tạo ra các màu mà chúng ta có thể thấy trong hình ảnh, nếu bạn muốn tìm hiểu kỹ hơn về chúng thì có thể tìm bài hướng dẫn giải thích về kênh màu.
Chúng ta cần tạo thêm một kênh (channel) mới , hãy nhấp vào biểu tượng New Channel ở cuối bảng điều khiển Channels (nằm cạnh biểu tượng thùng rác):
Nhấn biểu tượng New Channel để tạo thêm kênh mới.
PTS ngay lập tức sẽ tạo thêm kênh mới và đặt tên cho nó là “Alpha 1”:
PTS tạo thêm một kênh mới có tên là “Alpha 1”.
Ngay sau khi thêm kênh mới, bạn sẽ thấy hình ảnh chuyển sang màu đen hoàn toàn. Đó là bởi vì chúng ta đang để hiển thị kênh mới ở chế độ xem và kênh màu này được lấp đầy bởi màu đen, chứ không phải hình ảnh bị chuyển sang màu đen hoàn toàn. Thứ chúng ta vừa thêm vào được gọi là kênh alpha, nó trái ngược với các kênh màu ở phía trên. Đó là lý do tại sao PTS đặt tên cho nó là “Alpha 1” (nếu khái niệm kênh alpha là một khái niệm lạ lẫm đối với bạn thì hãy dành chút thời gian tìm hiểu qua về nó nhé). Hiện tại, các kênh alpha chỉ là vùng chọn giống như vùng chọn được tạo ra bởi các công cụ lựa chọn như Rectangular Marquee Tool hay Lasso Tool. Đây là cách dễ hiểu hơn để tạo ra vùng chọn, tuy nhiên có cũng chỉ là vùng chọn mà thôi. Trên thực tế, nếu bạn kéo một vùng chọn bằng Lasso Tool và sau đó lưu vùng chọn này lại thì nó sẽ được lưu dưới dạng một kênh Alpha. Chúng ta sẽ sử dụng kênh alpha này để báo cho PTS biết nơi muốn áp dụng hiệu ứng làm mờ với cường độ thấp và nơi không muốn áp dụng bất kỳ hiệu ứng mờ nào. Và chúng ta sẽ làm điều đó bằng cách dùng Brush Tool để tô màu trắng trên kênh alpha.
Bước 3: Chọn Brush Tool
Như mình đã nói, chúng ta sẽ vẽ trên kênh alpha bằng màu trắng để tạo Depth Map. Và để thực hiện được điều đó thì cần sử dụng Brush Tool:
Chọn Brush Tool trên Toolbar.
Bước 4: Giảm Opacity Của Brush Xuống 50%
Với Brush Tool đang được chọn, đi tới thanh tùy chọn ở trên đầu màn hình và giảm giá trị Opacity của cọ vẽ xuống 50%:
Giảm Opacity của cọ vẽ xuống 50%.
Khi tạo Depth Map, bất kỳ khu vực nào chúng ta để lại màu đen trong kênh alpha sẽ được áp dụng hiệu ứng làm mờ ở mức tối đa. Các khu vực được vẽ màu trắng vào sẽ không có bất kỳ hiệu ứng làm mờ nào được áo dụng. Còn các khu vực có sắc thái màu xám sẽ làm mở ở từng cường độ khác nhau tùy thuộc vào mức độ khoảng cách của màu xám với màu đen hoặc trắng. Bằng việc đặt giá trị Opacity là 50%, điều này cho phép chúng ta từ từ xây dựng các khu vực mờ và không mờ khi vẽ trên kênh alpha. Thay vì làm mờ 100% tại vị trí này và 0% tại vị trí kia trong khi ở giữa chả có gì.
Bước 5: Bật Hiển Thị Kênh RGB
Hiện tại, hình ảnh của chúng ta có màu đen, điều này sẽ khiến hơi bất tiện vì khó nhìn thấy những gì trong hình ảnh đang được tô lên. Vì thế, với kênh “Alpha 1” đang được chọn, hãy bật hiển thị kênh RGB ở trên cùng bảng điều khiển Channels:
Bật hiển thị kênh RGB.
Với kênh RGB đã được bật hiển thị, nhìn lại hình ảnh ta sẽ thấy nó không còn là một màu đen đặc nữa. Thay vào đó giờ đây nó được phủ một lớp màu đỏ nhưng vẫn cho phép người dùng nhìn thấy hình ảnh bên dưới:
Hình ảnh hiển thi bên dưới lớp phủ màu đỏ.
Đừng lo vì hình ảnh không thực sự bị tô màu đỏ lên đâu. Chúng ta vẫn đang thực hiện trên kênh alpha, chứ không phải là trên hình ảnh. Màu đỏ chỉ giúp dễ nhìn thấy những gì chúng ta đang làm thôi. Các khu vực được phủ màu đỏ ở cường độ tối đa (hiện tại là toàn bộ hình ảnh) biểu thị cho các khu vực có màu đen đặc trên kênh alpha. Khi dùng cọ vẽ tô màu trắng trên kênh alpha, thì chúng ta sẽ không nhìn thấy màu trắng trong hình ảnh. Mà khi đó màu đỏ sẽ biến mất ở những vùng được tô lên, như thế chúng ta đang xóa lớp phủ màu đỏ đi để lộ ra hình ảnh gốc. Màu đỏ bao phủ một khu vực càng ít thì vùng đó sẽ càng ít bị làm mờ khi áp dụng filter Lens Blur.
Nếu vẽ màu trắng với giá trị Opacity 100% thì chúng ta sẽ loại bỏ hoàn toàn màu đỏ ở bất kỳ khu vực nào được tô lên. Có nghĩa là sẽ không có 1 chút mờ nào được áp dụng lên khu vực đó. Trong khi làm mờ 100% sẽ được áp dụng ở những chỗ khác. Tạo ra tình huống “tất cả hoặc không gì cả”. Nhưng vì mình đã giảm Opacity xuống 50% nên khi vẽ trên một khu vực càng nhiều lần thì sẽ càng thêm nhiều màu trắng vào khu vực đó trên kênh alpha và màu đỏ sẽ biến mất ở khu vực đó nhiều hơn. Sự tích tụ dần dần của màu trắng trên kênh alpha (giảm dần hiệu ứng mờ được áp dụng cho ảnh) là điều mang lại cho chúng ta quyền kiểm soát filter Lens Blur. Đây là điều ta không thể thực hiện khi sử dụng filter Gaussian Blur (mặc dù về kĩ thuật thì Depth Map của Lens Blur và layer mask bình thường thực sự giống nhau).
Bước 6: Tô Màu Trắng Trên Kênh Alpha Để Kiểm Soát Hiệu Ứng Làm Mờ
Với Brush Tool được chọn và Opacity của nó được giảm xuống 50%, hãy đảm bảo rằng màu Foreground được đặt thành màu trắng để có thể vẽ ra màu trắng. Sau đó tạo Depth Map bằng cách vẽ trên kênh alpha để kiểm soát mức độ mờ sẽ được áp dụng cho các vùng khác nhau của hình ảnh.
Đối với hình ảnh của mình, mình muốn giảm mức độ mòe được áp dụng cho khuôn mặt của cô dâu nên sẽ sử dụng cọ có kích thước lướn và cạnh mềm, nhấp một lần lên khuôn mặt của cô ấy:
Dùng cọ kích thước to, cạnh mềm nhấp 1 lần vào khuôn mặt cô dâu.
Sử dụng phím “[” để thu nhỏ cọ vẽ và phím “]” để phóng to cọ vẽ. Để làm cho các cạnh của cọ vẽ mềm mại hơn thì hãy nhấn giữ phím Shift và nhấn dấu “[” vài lần hoặc nhấn Shift và nhấn “]” vài lần để làm cho các cạnh của cọ cứng cáp hơn.
Trong ảnh hơi khó nhìn, nhưng sau khi nhấp một lần vào khuôn mặt của cô dâu thì chúng ta đã thêm chút màu trắng vào khu vực đó trên kênh alpha, một ít màu đỏ đã biến mất. Khu vực mình vừa nhấp vào giờ sẽ có ít hiệu ứng làm mờ hơn khi sử dụng filter Lens Blur. Phần còn lại của hình ảnh được làm mờ 100%.
Mình muốn mức độ mờ ở đôi mắt, mũi và miệng giảm thêm nữa nên sẽ nhấn phím “[” vài lần để giảm kích thước cọ vẽ sau đó vẽ một vùng quanh mắt mũi miệng của cô ấy, cần đảm bảo chuột luôn được giữ trong suốt quá trình vẽ để duy trì cùng một mức độ làm mờ tại ba khu vực này:
Dùng cọ vẽ lần thứ hai lên mắt mũi miệng để giảm mức độ mờ tại ba vùng này.
Bây giờ đã dễ dàng thấy màu đỏ đang dần biến mất tại các khu vực đã vẽ khi tăng lượng màu trắng ở những khu vực đó lên trên kênh alpha. Mình vẫn muốn làm giảm tiếp độ mờ trên môi và mắt cô dâu nên sẽ tiếp tục dùng cọ với kích thước như cũ và tô lên hai vùng này một lần nữa:
Dùng cọ với kích thước y hệt rồi tô vào khu vực mắt và môi một lần nữa.
Giờ đây chúng ta có thể chắc chắn nhìn thấy hình ảnh gốc hiển thi qua màu đỏ ở những khu vực vừa tô xong. Có nghĩa là đây là những khu vực sẽ bị làm mờ ít nhất và vì chúng ta sử dụng cọ có cạnh mềm nên sự chuyển tiếp giữa các khu vực có mức độ mờ khác nhau vẫn hết sức mượt mà.
Cuối cùng, mình muốn tập trung nhiều sự chú ý vào đôi mắt của cô dâu nhất nên mình không muốn có bất kỳ vết nhòe nào tại đây. Để làm được điều đó thì cần phải dùng cọ nhấp vài lền lên vùng mắt, lấp đầy vùng đó bằng màu trắng tinh trên kênh alpha và loại bỏ bất kỳ vệt đỏ nào tại khu vực đó:
Dùng cọ nhấp vài lần nữa vào khu vực mắt.
Hiện mình đã hoàn thành công việc trên kênh alpha và vẫn có thể tiếp tục sử dụng nó làm Depth Map với filter Lens Blur. Mình sẽ thực hiện các bước tiếp theo, nhưng trước khi bắt đầu thì hãy xem kênh alpha hiện tại trông như thế nào. Tất cả những gì cần làm là nhấp một lần nữa vào biểu tượng hiển thị của kênh RGB để tắt hiển thị. Bằng cách đó sẽ chỉ còn kênh “Alpha 1” hiển thị và bây giờ chúng ta có thể thấy chính xác vị trí đã tô màu trắng trước đó với các mức độ khác nhau. Hai khu vực xuất hiện sáng nhất trên kênh alpha chính là khu vực mắt (nơi mình nhấp rất nhiều lần):
Tắt hiển thị kênh RGB để hiển thị một mình kênh Alpha 1.
Giờ đã có Depth Map. Cùng tiếp tục công việc nhé!
Bước 7: Chọn Kênh RGB Và Quay Lại Bảng Điều Khiển Layers
Tại bảng điều khiển Channels, nhấp trực tiếp vào kênh RGB để chọn. Thao tác này đồng thời cũng sẽ tắt hiển thị kênh alpha đi và chúng ta một lần nữa thấy hình ảnh ở trạng thái bình thường trong cửa sổ tài liệu:
Nhấn chọn kênh RGB.
Sau khi chọn kênh RGB, hãy quay lại với bảng điều khiển Layers và đảm bảo rằng “Layer 1” đang được chọn (nhấp vào “Layer 1” để chọ nếu hiện tại nó chưa được chọn.
Bước 8: Áp Dụng Filter Lens Blur
Để áp dụng filter Lens Blur cho hình ảnh hãy đi tới menu Filter, chọn Blur, sau đó chọn Lens Blur.Thao tác này sẽ mở ra hộp thoại filter Lens Blur với khu vực xem trước ở bên trái và cột tùy chọn ở bên phải. Như ban đầu mình đã nói, chúng ta sẽ không tìm hiểu về tất cả các tùy chọn này vì thực tế bạn chỉ cần biết một số tùy chọn và một trong số đó là Depth Map (vừa tạo). Ở trên đầu cột tùy chọn bên phải ngay bên dưới tùy chọn “Preview”, chúng ta sẽ thấy dòng chữ “Depth Map”, ngay bên dưới nó tùy chọn “Source” (đây là nơi chúng ta chọn kênh alpha để sử dụng làm Depth Map). Để làm được điều này, hãy nhấp vào mũi tên chỉ xuống ở bên phải của từ “None” và chọn “Alpha 1”:
Chọn Alpha 1 làm nguồn cho Depth Map.
Theo mặc định, filter Lens Blur sẽ sử dụng kênh alpha theo cách hoàn toàn ngược lại với những gì chúng ta mong muốn. Các khu vực trên kênh alpha được lấp đầy bằng màu đen sẽ không được áp dụng hiệu ứng làm mờ còn khu vực tô màu trắng sẽ bị làm mờ. Tất cả những gì chúng ta cần làm để khắp phục vấn đề này là nhấp vào ô Invert, tùy chọn này sẽ yêu cầu PTS xử lý kênh alpha theo đúng cách chúng ta mong đợi, làm mờ vùng màu đen và không làm mờ vùng màu trắng, giảm độ mờ ở các vùng màu xám:
Chọn Invert.
Để tinh chức mức độ làm mờ được áp dụng cho toàn bộ hình ảnh, chỉ cần điều chỉnh giá trị Radius bằng cách kéo thanh trượt của nó sang trái hoặc phải. Đây chính là những gì chúng ta sẽ làm nếu sử dụng filter Gaussian Blur. Tăng giá trị Radius sẽ làm tăng lượng mờ và giảm giá trị Radius sẽ làm giảm lượng mờ. Mình sẽ đặt giá trị Radius khoảng 10. Mọi người có thể đặt một giá trị khác sao cho phù hợp với hình ảnh đang thực hiện:
Điều chỉnh lượng mờ bằng Radius.
Sau khi cảm thấy hài lòng với kết quả, hãy nhấp OK ở góc trên cùng bên phải để đóng hộp thoại Lens Blur. Và vậy là xong! Mình đã tạo Depth Map rồi chọn nó trong filter Lens Blur và điều chỉnh lượng mờ tổng thể trong ảnh bằng giá trị Radius và đây chính là kết quả cuối cùng với sự chú ý được đặt vào đôi mắt của cô dâu:
Kết quả cuối cùng.
