Trong bài hướng dẫn này, chúng ta sẽ cùng xem xét cách để dễ dàng điều chỉnh độ sâu trường ảnh của hình ảnh với chỉ một phần nhỏ của hình ảnh vẫn được lấy nét còn những phần còn lại sẽ bị loại ra khỏi vùng lấy nét. Đây là một cách rất tuyệt vời để thu hút sự chú ý đến một phần cụ thể nào đó trong hình ảnh, hiệu ứng này tương tự như cách ta chụp hình ảnh với khẩu độ rộng.
Mình sẽ sử dụng hình ảnh dưới đây làm ví dụ minh họa:
Ảnh gốc.
Giả sử muốn thu hút sự chú ý vào khuôn mặt của cô gái thì có rất nhiều cách sáng tạo để làm được điều đó. Nhưng vì khuôn mặt của cô ấy (so với những thứ khác) khá gần máy ảnh nên cách dễ nhất là hận chế độ sâu trường ảnh của ảnh, để khuôn mặt của cô gái trở thành phần duy nhất của hình ảnh được focus vào. Dưới đây là kết quả mà chúng ta sẽ hướng tới:
Kết quả cuối cùng.
Bước 1: Tạo Bản Sao Layer Background
Hãy bắt đầu bằng việc tạo bản sao của layer Background để không làm hỏng đến ảnh gốc. Để tạo bản sao chúng ta chỉ cần đi tới menu Layer, chọn New rồi chọn Layer via Copy:
Layer > New > Layer via Copy.
Hoặc để nhanh hơn, bạn có thể nhấn tổ hợp phím tắt Ctrl+J (Win) / Command+J (Mac). Thao tác này sẽ yêu cầu PTS tạo một bản sao của layer Background. Nhìn vào bảng điều khiển Layers, bạn sẽ thấy xuất hiện bản sao của layer Background với tên gọi Layer 1:
Bảng điều khiển Layers hiển thị bản sao của layer Background hiện nằm ngay bên trên bản gốc.
Bước 2: Chọn Khu Vực Được Lấy Nét
Sử dụng một công cụ lựa chọn (Lasso Tool, Polygonal Lasso Tool, Pen Tool..) rồi vẽ vùng chọn thô xung quanh khu vực muốn lấy nét. Mình sẽ lấy nét tại khuôn mặt của cô gái nên mình sẽ dùng Polygonal Lasso Tool. Lựa chọn bạn tạo không cần quá chính xác nên đừng dành quá nhiều thời gian tỉ mẩn cho nó. Trên thực tế, chúng ta sẽ làm mềm các cạnh của vùng chọn và tinh chỉnh mọi thứ nếu cần:
Khu vực xung quanh khuôn mặt của cô gái đã được chọn.
Bước 3: Truy Cập Chế Độ Quick Mask
Sau khi đã lựa chọn xong, hãy nhấn phím Q để truy cập Quick Mask của PTS hoặc nhấp vào biểu tượng Quick Mask ở cuối Toolbar:
Nhấn vào biểu tượng Quick Mask.
Nhìn vào hình ảnh bạn sẽ thấy đường viền chọn đã tạm thời biến mất và khu vực bên ngoài vùng chọn hiện đang được bao phủ bởi màu đỏ:
Khu vực bên ngoài vùng chọn hiện được bao phủ bởi màu đỏ.
Có thể thấy là lựa chọn của mình hiện trông khá xấu, nhưng không sao cả vì lát nữa mình sẽ làm mềm nó.
Bước 4: Áp Dụng Gaussian Blur
Chúng ta cần làm mềm các cạnh của vùng chọn để tạo nên sự chuyển đổi mượt mà giữa phần được chọn và phần không được chọn. Chế độ Quick Mask sẽ giúp chúng ta nhìn thấy những gì đang làm một cách dễ dàng. Hãy đi tới menu Filter, chọn Blur rồi chọn Guassian Blur để sử dụng filter Gaussian Blur làm mềm các cạnh:
Filter > Blur > Gaussian Blur.
Thao tác này sẽ mở ra hộp thoại Gaussian Blur. Hãy theo dõi các cạnh của lựa chọn bên trong cửa sổ tài liệu khi điều chỉnh thanh trượt Radius. Kéo thanh trượt này sang phải sẽ tăng độ mờ và sự mềm mại cho các cạnh, trong khi đó kéo sang trái sẽ làm giảm mức độ mờ. Hãy điều chỉnh giá trị Radius cho tới khi cảm thấy sự chuyển tiếp giữa hai vùng mượt mà và hợp lý. Mình sẽ đặt giá trị Radius khoảng 16 – 17 pixel (giá trị này còn phụ thuộc vào kích thước hình ảnh của bạn):
Tăng giá trị Radius trong hộp thoại Gaussian Blur để tạo sự chuyển tiếp mượt mà.
Nhấn OK sau khi hoàn tất để đóng hộp thoại. Nhìn ảnh dưới đấy, có thể thấy khu vực chuyển tiếp mượt mà xung quanh các cạnh của vùng chọn:
Đường viền chọn được làm mềm.
Bước 5: Thoát Chế Độ Quick Mask
Sau khi đã làm mềm các cạnh vùng chọn, chúng ta có thể thoát khỏi chế độ Quick Mask bằng cách nhấn phím Q hoặc nhấn vào biểu tượng Standard Mode trên Toolbar:
Nhấn vào biểu tượng Standart Mode để thoát khỏi chế độ Quick Mode.
Lớp phủ màu đỏ sẽ biến mất và đường viền lựa chọn lại một lần nữa xuất hiện trên tài liệu:
Đường viền chọn lại xuất hiện.
Bước 6: Lưu Vùng Chọn
Chúng ta đã thực hiện xong những gì cần làm với vùng chọn. Bây giờ hãy lưu nó lại bằng cách đi tới menu Select rồi chọn Save Selection:
Select > Save Select.
Khi hộp thoại Save Selection xuất hiện, chỉ việc nhấn nút OK để đóng hộp thoại lại và không cần đặt tên cho lựa chọn:
Nhấn OK để đóng hộp thoại Save Selection.
Nhấn phím Ctrl+D (Win) / Command+D (Mac) để loại bỏ đường viền chọn trong cửa sổ tài liệu. Nếu chuyển sang bảng điều khiển Channel (được nhóm ngay bên cạnh bảng điều khiển Layers), bạn sẽ thấy lựa chọn đã được lưu dưới dạng một kênh alpha mới với tên gọi Alpha 1. Chúng ta nhận ra nó là nhờ hình thu nhỏ xem trước của kênh, vùng bên trong trong vùng chọn có màu trắng còn phần bên ngoài vùng chọn có màu đen. Quan sát trong hình thu nhỏ thì hơi khó nhưng khu vực chuyển tiếp lúc nãy chúng ta vừa tạo hiện đang xuất hiện trong đó dưới dạng một dải màu hẹp từ trắng sang đen:
Lựa chọn đã lưu trở thành một kênh alpha mới trong bảng điều khiển Channel.
Điều này khá là quan trọng, chúng ta sẽ sử dụng kênh alpha đen trắng này làm bản đồ độ sâu (depth map) cho filter Lens Blur. Bản đồ độ sâu đơn giản là một hình thang độ xám (đen trắng) mà PTS sử dụng với filter Lens Blur để quyết định phần nào của hình ảnh sẽ mờ đi và mờ đi ở mức độ nào. Bất kỳ khu vực nào trong bản đồ độ sâu có màu đen đặc sẽ được lấy nét 100% trong khi khu vực màu trắng tinh sẽ bị làm mờ hoàn toàn. Các vùng nằm giữa đen đặc và trắng tinh (như phần chuyển tiếp chẳng hạn) sẽ bị làm mờ ở mức độ thấp hơn tùy thuộc vào mức độ sáng, tối.
Nếu bạn nhận ra là điều này đang ngược lại hoàn toàn với những gì chúng ta muốn. Khi vùng màu đen là vùng vẫn được lấy nét trong khi trong kênh alpha vừa tạo thì vùng màu trắng mới là vùng chúng ta muốn láy nét, còn vùng màu đen là vùng chúng ta muốn làm mờ. Đừng lo, chúng ta có thể yêu cầu PTS đảo ngược bản đồ độ sâu trong hộp thoại filter Lens Blur.
Bước 7: Áp Dụng Filter Lens Blur
Quay trở lại với bảng điều khiển Layers, hãy đảm bảo rằng Layer 1 đang được chọn. Bây giờ, chúng ta sẽ tạo hiệu ứng độ sâu trường ảnh bằng cách sử dụng filter Lens Blur. Hãy đi tới menu Filter, chọn Blur rồi chọn Lens Blur:
Filter > Blur > Lens Blur.
Thao tác này sẽ hiển thị hộp thoại Lens Blur, bao gồm khu vực xem trước ở bên trái và các tùy chọn chỉnh sửa ở bên phải. Bạn có thể bỏ quan phần lớn tùy chọn ngoại trừ Depth Map, Invert và Radius. Đối với tùy chọn Depth Map, hãy đảm bảo rằng Alpha 1 đang được chọn để PTS sử dụng vùng chọn chúng ta đã thực hiện để xác định cách làm mờ hình ảnh. Tất nhiên thì chúng ta cần yêu cầu PTS đảo ngược bản đồ độ sâu nữa nên hãy nhấp vào ô Invert.
Tùy chọn Radius hoạt động tương tự như filter Gaussian Blur. Chúng ta chỉ cần kéo thanh trượt Radius sang phải để tăng mức độ làm mờ được áp dụng cho ảnh. Hãy nhớ chú ý đến khu vực xem trước ở bên trái khi kéo thanh trượt để quan sát những gì đang xảy ra. Điều chỉnh thanh trượt cho đến khi đạt được mức độ mờ mà bạn mong muốn. Mình sẽ đặt giá trị Radius là 20 (mọi người có thể chọn một giá trị khác tùy thuộc vào hình ảnh của mọi người):
Chú ý những tùy chọn được khoanh đỏ.
Nhấn OK ở góc trên cùng bên phải sau khi hoàn tất để thoát khỏi hộp thoại. Dưới đây là hình ảnh của mình với hiệu ứng làm mờ đã được áp dụng, chỉ có khuôn mặt của người phụ nữ vẫn được lấy nét:
Hình ảnh sau khi áp dụng filter Lens Blur.
Nếu sau khi áp dụng hiệu ứng mà bạn cảm thấy độ mờ hơi mạnh thì có thể tinh chỉnh bằng cách đơn giản làm giảm độ mờ của Layer 1. Đi tới tùy chọn Opacity ở góc trên cùng bên phải bảng điều khiển Layers rồi hạ xuống khoảng 85%:
Tinh chỉnh mức độ mờ bằng cách giảm Opacity.
Đây là hình ảnh của mình sau khi giảm độ mờ, sự thay đổi khá tinh tế nhưng có thể nhận thấy rằng các đặc điểm trên khuôn mặt của người đàn ông đã tốt hơn trước một chút:
Hình ảnh sau khi tinh chỉnh hiệu ứng Lens Blur.
Tại thời điểm này, điều duy nhất mà mình chưa ưng ý là một số vết mờ được áp dụng ở bên trái khuôn mặt của cô gái (theo góc nhìn của chúng ta) và điều này khiến cho khu vực ấy lẫn vào cùng khuôn mặt của người đàn ông phía sau. Mình muốn chỉnh sửa lại để khuôn mặt của cô ấy trông đẹp, cũng như sắc nét hơn bằng cách sử dụng layer mask.
Bước 8: Thêm Layer Mask
Đây là phần tùy chọn, bạn có thể không cần làm theo nếu như không muốn chỉnh sửa hiệu ứng làm mờ. Còn nếu cần thì hãy đảm bảo rằng Layer 1 vẫn đang được chọn, sau đó nhấn vào biểu tượng Layer Mask:
Nhấn vào biểu tượng Layer Mask.
Nhìn thì có vẻ không có gì thay đổi nhưng nếu nhìn vào Layer 1 trong bảng điều khiển Layers, mọi người sẽ thấy có một hình thu nhỏ layer mask nằm ngay bên phải hình thu nhỏ xem trước của layer:
Hình thu nhỏ layer mask xuất hiện trong Layer 1.
Bước 9: Chọn Brush Tool
Mình sẽ loại bỏ hiệu ứng mờ ở phía bên trái khuôn mặt của cô gái nên mình sẽ dùng Brush Tool. Nhấn chọn Brush Tool trên Toolbar hoặc nhấn phím B:
Chọn Brush Tool.
Bước 10: Đặt Màu Foreground Thành Màu Đen
Theo mặc định, bất cứ khi nào chúng ta thêm layer mask thì PTS sẽ đặt màu Foreground là màu trắng và màu Background là màu đen. Để loại bỏ hiệu ứng mờ ở khu vực không mong muốn thì chúng ta cần tô màu đen lên nó, tức là cần màu Foreground là màu đen. Hãy nhấn phím X để hoán đổi hai màu Foregound và Background với nhau. Như thế màu Foreground sẽ thành màu đen còn màu Background sẽ thành màu trắng:
Màu Foreground được đặt thành màu đen và màu Background được đặt thành màu trắng.
Bước 11: Tô Lên Những Vùng Không Muốn Làm Mờ
Với Brush Tool trong tay và màu Foreground đã được đặt thành màu đen, chúng ta chỉ cần tô lên những khu vực muốn loại bỏ hiệu ứng mờ. Trong trường hợp của mình thì mình sẽ vẽ dọc theo mép khuôn mặt của cô gái. Chúng ta hoàn toàn có thể điều chỉnh kích thước cọ vẽ bằng phím “[” (giảm kích thước) và “]” (tăng kích thước). Hoặc điều chỉnh độ mềm cứng của cọ bằng cách nhấn phím Shift đồng thời nhấn phím “[” (làm mềm) hoặc phím “]” (làm cứng). Mình sẽ sử dụng một cọ vẽ nhỏ với cạnh khá cứng và vẽ dọc theo bên trái khuôn mặt của người phụ nữ để loại bỏ vết làm mờ:
Vẽ dọc theo mép khuôn mặt để loại bỏ vùng bị làm mờ không mong muốn.
Nếu mắc rồi và vô tình vẽ nhầm vùng thì chỉ cần nhấn X để chuyển màu Foreground sang màu trắng và tô lên vùng lỡ tô sai, nhấn đó lại nhấn X lần nữa để chuyển về màu đen và tiếp tục xóa bỏ hiệu ứng mờ.
Mình sẽ tiếp tục vẽ dọc theo mép khuôn mặt của cô gái để loại bỏ phần vô tình bị làm mờ. Nhìn vào hình thu nhỏ của layer mask thì sẽ thấy hiển thị tất cả các vùng vừa tô đen để loại bỏ hiệu ứng mờ khỏi ảnh:
Hình thu nhỏ layer mask hiển thị các vùng vừa tô đã được sơn đen.
Và đây là kết quả sau khi loại bỏ hiệu ứng làm mờ ở dọc bên khuôn mặt của cô gái, tăng sự tương phản độc đáo với người đàn ông bên cạnh:
Kết quả cuối cùng.
